Jongeren over klimaattop: ‘Het huidige klimaatbeleid is onvoldoende ambitieus’

Jeltje Straatman (23, woordvoerder van het CDJA, de CDA-Jongeren): ‘Voor ons is de klimaatconferentie in Madrid heel belangrijk, maar dan vooral als het gaat om de symbolische waarde. Na het Klimaatakkoord van Parijs hebben we namelijk wel twijfels over het middel − nadat president Trump de Verenigde Staten terugtrok uit het akkoord en met het ultrarechtse, klimaatonvriendelijke, beleid van Jaïr Bolsonaro als president van Brazilië − rijst bij ons de vraag: heeft het internationaal recht wel voldoende effect om klimaatverandering af te dwingen?

Gelijk speelveld

‘Toch denken we dat het belangrijk is dat we een gelijk speelveld creëren, je kunt de klimaatambities niet op nationaal niveau alleen behalen. Denk bijvoorbeeld aan het belasten van vliegen, doe je dat alleen in Nederland, dan verslechterd onze concurrentiepositie, dat moeten we niet willen. Maar pak je dat op Europees, of zelfs intercontinentaal niveau op dezelfde manier aan, dan kan dat grote impact hebben.

‘Terugkomend op Brazilië: er moeten wel consequenties of sancties worden verbonden voor landen die breken met internationale klimaatdoelstellingen of -afspraken, anders zijn dit soort afspraken weinig waard. Europa moet een voortrekkersrol nemen in het Europees klimaatdebat. Maar we moeten ook draagvlak creëren en realistisch zijn, we zien het draagvlak voor klimaatverandering namelijk afnemen bij FvD en de PVV. En hoewel premier Rutte op Europees niveau te boek staat als ‘klimaatstrijder’, denken we hier vooral aan de man van die ‘rotmaatregel’.

‘Het is van groot belang dat het klimaatdebat wordt gekeerd. We moeten het niet langer als een probleem zien, maar als een kans. Er zitten namelijk ook veel positieve kanten aan de energietransitie. Als klein land kunnen we ons profileren als kennisland, op het gebied van landbouw-, water- en mobiliteitsvraagstukken. Die kennis moeten we nog veel meer (internationaal) gaan delen.

Achterhoedegevecht

‘Ook moeten we onze innovatiekracht aanspreken. Het huidige debat lijkt veelal een oud gevecht. Zo lijkt het ‘hoe om te gaan met het systeem van emissiehandel’-vraagstuk een achterhoedegevecht te worden. Maar we moeten taboes durven doorbreken. Waarom is kernenergie bijvoorbeeld onwenselijk?

‘Wij voelen ons verbonden met Greta Thunberg en de woorden die zij sprak op de VN-klimaattop in New York. We moeten verder gaan dan dat we nu gaan. Dat geluid van ons jongeren is misschien een ander geluid, maar wij krijgen direct te maken met het land dat we doorgeven.’

Klimaatadaptatie

Werner Schouten (21, voorzitter van de Jonge Klimaatbeweging en student Advanced Technology): ‘De doelstellingen van het Klimaatakkoord van Parijs raken in toenemende mate uit het zicht: dat vinden wij zorgelijk. Wij proberen met campagnes (bijvoorbeeld #IkReisAnders) en ‘Klimaatdialogen’ draagvlak voor échte klimaatverandering te creëren. Want het huidige politieke beleid is onvoldoende ambitieus.

‘Als we kijken naar de huidige klimaattop, dan is het vertrouwen niet helemaal weg, want dat zou op aversie duiden. Nee, we vinden het bestaan ervan belangrijk, maar onze verwachtingen zijn niet hoog. We verwachten wat dat betreft meer vuurwerk in Glasgow in 2020 (COP26, red.) waar de klimaatdoelstellingen hopelijk nog meer aangescherpt zullen worden. Nu gaat het meer om de uitwerking van de huidige richtlijnen.

‘Wat ik momenteel merk is een verandering van het publieke debat: we besteden steeds meer aandacht aan klimaatadaptatie. We moeten er zonder twijfel mee leren leven, maar klimaatverandering is zeker geen gelopen wedstrijd. Jongeren beseffen dit en blijven onverminderd strijdbaar. Het is voor ons namelijk een existentieel probleem, wij zijn er nog in 2050 en moeten dus de gevolgen van de klimaatverandering dragen als we geen actie ondernemen. Dat maakt onze positie in het klimaatdebat uniek.

Systeemverandering

‘Er wordt nog veel te veel voortgeborduurd op het oude economische systeem. De politiek kijkt naar optimalisatie van het huidige systeem, maar wij pleiten juist voor systeemverandering. Zonder structurele veranderingen gaan we het niet redden. Denk aan het fossiele systeem, daar zijn we nog altijd van afhankelijk. Dan is er de doelstelling dat er in 2030 1,9 miljoen elektrische auto’s moeten zijn, maar er zijn onvoldoende aardmetalen beschikbaar om dat te realiseren.

Jongeren van vandaag staan anders tegenover privébezit, zo hechten ze naar eigen zeggen bijvoorbeeld helemaal geen waarde aan het hebben van een auto.

‘Inderdaad, wij zijn veel meer bezig met de deeleconomie, denk aan het delen van e-cars, e-scooters of e-bikes op een moment dat je ze nodig hebt; dan heb je veel minder voertuigen nodig. Bezit is voor ons veel minder van belang. Maar vanuit de Nederlandse politiek en de klimaattop is daar onvoldoende aandacht voor.

‘De politiek kijkt naar wat er mogelijk is, maar om de klimaatdoelstellingen te halen moeten we het omdraaien: wat is er nodig? Dat maakt het vraagstuk veel urgenter. Uiteindelijk gaat het om een vraag in wat voor een toekomst we willen leven.’