Vandaag is een historische dag: jongeren worden betrokken bij het normaal gesproken gesloten formatieproces. Onze voorzitter, Werner Schouten, spreekt met een aantal andere jongerenorganisaties met informateur Mariëtte Hamer. De brief die we aan haar hebben geschreven, lees je hier.
Geachte mevrouw Hamer,
De betrokkenheid van jongeren rondom het onderwerp van klimaat in het formatieproces is uniek. Het is een belangrijke stap om jongeren nauwer te betrekken bij klimaatbeleid en om toekomstgerichter te handelen. Als jongeren roepen we op tot duurzaam politiek leiderschap. Dit betekent: een ambitieus klimaatdoel van -65% in 2030, een klimaatautoriteit zodat we de doelen ook gaan halen en echte systeemverandering.
Door opeenvolgende kabinetten is op het gebied van klimaat aan jongeren veel beloofd, maar te weinig geleverd. Meermaals zijn klimaatdoelen en doelen voor hernieuwbare energie niet gehaald of zelfs naar de prullenbak verwezen. Een samenhangende visie voor een klimaatneutrale economie in 2050 ontbreekt. Belangrijke keuzes worden vooruitgeschoven. Miljarden euro’s gaan naar losse maatregelen. Deze maatregelen zijn steeds gericht op het aanpassen van de oude economie die niet meer werkt. Zolang we de regels van het spel niet veranderen, blijft de uitkomst echter hetzelfde: grootschalige vervuiling. Het steeds maar wachten met het maken van keuzes en het maar blijven steunen van niet-duurzame acties, zorgt ervoor dat we als Nederland zullen vastlopen. Dit hebben we gezien bij de stikstofcrisis en dit gaan we zien bij de klimaatcrisis als we op deze voet doorgaan.
Met het huidige klimaatbeleid raakt de 1.5-graadsamenleving steeds verder uit zicht. De gevolgen van de klimaatcrisis worden inmiddels steeds voelbaarder, met droge zomers, watertekorten, extreem weer en lagere landbouwopbrengsten. Ook in ons mooie land. Dit baart ons zorgen. Wij zijn namelijk de generatie die in 2050, 2070 en 2100 met de gevolgen van de opgewarmde planeet te maken krijgt, maar ook degenen die dan de energie-, water- en voedselrekeningen moetenbetalen.
Wanneer Nederland de ‘klimaatboot’ mist, raakt dit niet alleen de leefbare toekomst voor volgende generaties, maar schaadt het ook de economie en de groene banen voor jonge generaties. Een euro kan slechts één keer worden uitgegeven. Als Nederland nalaat om een helder plan voor 2050 te ontwikkelen en keuzes te maken in, bijvoorbeeld, de infrastructuur, kiezen internationale bedrijven ervoor om in andere landen te investeren in verduurzaming. Dan eindigen we in Nederland hooguit met de kruimels van verduurzaming, maar niet met de taart.
De Jonge Klimaatbeweging roept op tot duurzaam politiek leiderschap. Het is de taak aan het nieuwe kabinet om nu ambitieus klimaatbeleid te voeren. Juist wanneer een crisis het grootst is, moeten leiders zich toekomstgericht en vernieuwend tonen. Het vereist leiders met lef en visie. Leiders die lastige, maar noodzakelijke, duurzame keuzes durven te maken. Nederland moet durven voorop te lopen, in plaats van te volgen. Niet omdat het moet van Urgenda of van de EU. Maar vanuit de overtuiging dat het bijdraagt aan een mooie, schone en leefbare toekomst voor iedereen!
We grijpen deze kans aan om alvast drie concrete voorstellen voor het regeerakkoord aan te leveren
-65% in 2030
Duurzaam politiek leiderschap vereist allereerst snelheid en daadkracht. In rap tempo worden landen om ons heen duurzamer. Duitsland heeft, ondanks haar autofabrieken en grote industrie, haar klimaatambities opgeschroefd naar -65% in 2030 en klimaatneutraliteit in 2045. De Europese Unie gaat naar -55% in 2030. Nederland dient hierin mee te gaan en in 2030 minimaal 65% minder uit te stoten. Het kan, als we het willen!
Klimaatautoriteit
Duurzaam politiek leiderschap vraagt om toekomstgericht denken én handelen. Dit is nu nog niet het geval. Onder druk van politieke belangen en bedrijfsbelangen worden lange termijn klimaatbelangen nog te vaak uitgewisseld voor korte termijn economische belangen. Daardoor hebben veel jongeren het vertrouwen in de politiek om de klimaatdoelen te halen verloren.
Een Klimaatautoriteit kan hier verandering in brengen. Een Klimaatautoriteit is een buitenboordmotor die op afstand van de politiek erop toeziet dat het klimaatbeleid op koers blijft. De autoriteit bestaat uit een groep van wetenschappers die juridisch bindende emissiebudgetten voorstellen. Daarnaast voorziet de Klimaatautoriteit de politiek van suggesties voor beleidspakketten om binnen deze emissiebudgetten te blijven.
Echte systeemverandering
Ten slotte moeten moeten we de spelregels van het systeem veranderen. Een klimaatneutrale economie in 2050 halen we niet door kleine stapjes te zetten, maar door een echte systeemverandering in gang te zetten. Dit betekent een fundamentele verandering van de economie, verregaande vergroening van het belastingstelsel, en een groene industrie. Andere voorbeelden zijn: autodelen en openbaar vervoer stimuleren en privaat autobezit ontmoedigen; de huizenvraag invullen met duurzame woongemeenschappen; en de eiwittransitie versnellen. Wat dit verder omvat kunt u terugvinden in onze Jonge Klimaatagenda. Om echte systeemverandering te realiseren dienen we nu alle herstelgelden te laten bijdragen aan groen herstel, maken we een plan voor de uitfasering van de oude, fossiele industrie en doen we een klimaattoets bij alle (nieuwe) overheidsprojecten.
Met duurzaam politiek leiderschap en een grootschalige crisisaanpak zijn wij ervan overtuigd dat we de klimaatcrisis kunnen aanpakken. Net zoals dat is gedaan met de coronacrisis. Laten we samen knopen doorhakken, want we kunnen niet meer wachten.
We rekenen op u.
Met vriendelijke groet,
Werner Schouten
Voorzitter Jonge Klimaatbeweging