Als jongere draag jij waarschijnlijk graag je steentje bij aan een betere toekomst. Hoe ingewikkeld het klimaatprobleem ook is, er zijn wel degelijk dingen die jij relatief makkelijk aan zou kunnen passen aan je consumptie om toch doeltreffend jouw eigen impact te verlagen. Om jou hierbij te helpen, geven we je een overzicht van de meest doeltreffende alternatieven.
Ecologische voetafdruk
Welvaart gaat vaak gepaard met intensieve consumptie, zo ook in Nederland. Dit gaat op zijn beurt weer gepaard met intensief landgebruik om deze consumptie mogelijk te maken.
Een belangrijk concept om te meten en weten hoeveel wij van de wereld nodig hebben om te kunnen doen wat we doen is de ecologische voetafdruk. Dit bestaat voornamelijk uit het deel van biologisch productief gebied wat gebruikt wordt voor landbouw, veehouderij, visserij, bosbouw, bebouwing, maar ook de hoeveelheid bos die nodig zou zijn om alle emissies te compenseren.
Zo hadden wij in 2005 drie keer het oppervlakte van Nederland nodig om aan onze consumptie te kunnen voldoen. Logischerwijs vindt dan ook een groot deel van de productie van onze goederen plaats in het buitenland, maar liefst 85% van het benodigde land wordt buiten onze landgrenzen gebruikt!
De ecologische voetafdruk van de gemiddelde Nederlander bedraagt ongeveer 4,4 mondiale hectare. terwijl er eigenlijk maar 2,1 hectare grond beschikbaar is per persoon bij een eerlijke verdeling. Met andere woorden, als iedereen ter wereld als een Nederlander zou consumeren, dan hebben we zeker 2 wereldbollen nodig!
Nu is de vraag natuurlijk, wat zou ik als jongere kunnen doen om niet meer dan 1 wereldbol nodig te hebben? Om jou hierbij te helpen hebben wij een lijst opgesteld van de dingen die het meest bijdragen aan jouw ecologische voetafdruk. Dit maakt het niet alleen veel simpeler, maar ook zeer doeltreffend!
Top tips voor impactvolle consumptie
Vlees
Je zal het vast niet voor de eerste keer gehoord hebben, maar vlees is toch echt één van de meest belastende dingen die wij consumeren. Wil je echt snel een grote vermindering veroorzaken in jouw voetafdruk en impact op het milieu, dan kan je het beste meteen met vlees beginnen. Ook hierin kan je natuurlijk veel verschillende keuzes maken die zullen bepalen wat je impact is. Zo is er een groot verschil tussen vleessoorten maar ook dierproducten, zoals goed te zien is in onderstaande afbeelding:
Het is eigenlijk best logisch, grote dieren die langer leven voordat ze geslacht worden zoals een koe, gebruiken meer land, eten meer en stoten meer uit, dan kleinere dieren die korter leven zoals een kip. Ook maakt het heel erg uit waar in de voedselladder je eet. Het direct consumeren van plantaardig voedsel is veel minder belastend, omdat je zo de energie direct benut, in plaats van indirect via een stuk vlees. Ter vergelijking: voor 1 kilogram vlees is gemiddeld 5 kilo plantaardig veevoer nodig.
Je kan dus minder vlees en/of dierenproducten consumeren, een ander vlees en/of dierproduct consumeren, of gewoon helemaal vegetarisch of veganistisch consumeren. Hoe dan ook zal dit een (flinke) impact hebben op jouw voetafdruk en milieubelasting.
Vliegen
Hier heb je misschien wat minder bij stil gestaan, omdat het niet iets is wat je dagelijks doet. Ook is het wel heel aantrekkelijk om voor deze manier van reizen te kiezen door de lage prijzen en relatief korte reisduur. Toch heeft bijvoorbeeld een retourtje naar Bali al een grotere CO2 uitstoot dan alle andere dingen die jij in dat jaar gedaan hebt, bij elkaar! Toch iets om even bij stil te staan dus, want door niet of nog maar heel weinig met het vliegtuig op vakantie te gaan maak je echt een enorm verschil in jouw voetafdruk. De keuze is reuze, lees bijvoorbeeld ons andere blog over vakanties om meer over dit onderwerp te weten te komen, maar nog belangrijker, om toffe ideeën op te doen!
Auto
Ook niet geheel nieuwe informatie is de impact die je auto heeft, hier hoeven we dan ook niet lang bij stil te staan. Er zijn veel andere mogelijkheden als het gaat om dagelijks vervoer, het ov natuurlijk met tegenwoordig ook de uiterst handige ov-fiets, carpoolen met collega’s/vrienden/familie of de elektrische (leen-)auto. Vooral leenauto’s zien we als paddenstoelen de grond uitschieten, niet gek als je bedenkt dat auto’s gemiddeld 95% van de tijd stilstaan terwijl het bezit hiervan een hoop geld kost. Er zijn zelfs elektrische deelauto’s die gebruikt worden als batterij in wijken met zonnepanelen. Kortom, er komen steeds meer leuke en efficiënte alternatieven bij!
Spullen
Het wordt vaak niet specifiek genoemd omdat het een verzameling is van veel verschillende dingen, maar alles bij elkaar hebben spullen een grote impact. Sterker nog, neem je ook milieuschade mee in de vorm van vervuiling, dan staan spullen om nummer 1!
Hier geldt toch echt: less is more. Hou bijvoorbeeld dingen als je laptop of mobiel zo lang mogelijk in leven door onderdelen te vervangen in plaats van een nieuwe variant te kopen. Schaf minder spullen aan en zorg dat wat je koop van goede kwaliteit is, zo hou je zelf ook behoorlijk wat geld over! Een tip voor kleding is betere kwaliteit, tweedehands en/of het uitwisselen van kleding. Je kleding gaat ook veel langer mee als je het minder wast, deze tip geven zelfs de kledingwinkels tegenwoordig mee.
Kortom, het is echt best wel simpel om je ecologische voetafdruk zeer doeltreffend te verlagen. In het begin kan het nog steeds een behoorlijke uitdaging zijn, maar uiteindelijk blijken de alternatieven vaak echt minstens zo leuk, lekker of comfortabel te zijn, plus een extra goed gevoel!
Meer info
- Living Planet Reports van WWF – hierop is de meeste informatie gebaseerd. Het bevat echter nog veel meer informatie over wat het precies inhoudt, hoe het in elkaar steekt en wat de huidige staat is van onze natuurlijke omgeving en bronnen.
- Planbureau van de Leefomgeving – ook ons eigen Planbureau van de Leefomgeving heeft dit probleem in de Nederlandse context bestudeerd en onderschreven, handig als je hier dus nog meer over wil weten.
- De Verborgen Impact – boek over de (verborgen) impact van onze consumptie, want we zien vaak maar 15% van onze echte impact! Zeer mooi en duidelijk grafisch vormgegeven met allerlei handige grafiekjes om het onderwerp begrijpelijk te maken en met veel handige tips om je eigen consumptiepatroon doeltreffend aan te pakken!
- Milieu Centraal – hier vind je heel duidelijk uitleg over hoe het nou precies zit met vlees, vis en plantaardig voedsel. Ook vertellen ze je meer over de voor- en nadelen van verschillende soorten voedsel, of biologisch nou wel of niet beter is en geven ze je handige tips!
- Eerlijk Winkelen – Vind je het belangrijk om spullen en kleding aan te schaffen die met respect voor mens en natuur zijn gemaakt? Dan is de website van Eerlijk Winkelen de place to be! Deze website zet alle biologische, duurzame en fair-trade winkels in de buurt op een rijtje met handige tags en beschrijvingen.
- Zelf je ecologische voetafdruk berekenen? Dat kan! Er zijn verschillende sites die je aan de hand van een aantal vragen een schatting kunnen geven van hoeveel jouw consumptie van de wereld vraagt en vaak met een handig overzicht per categorie! Let wel op dat het óf een Nederlandse website is of een website waar je aan kan geven in welk land je woont, dit is namelijk ook heel erg van invloed op jouw voetafdruk.