Op 1 November is de Klimaat en Energieverkenning (KEV) van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) uitgekomen. De uitslag is, vergelijkbaar met de KEV uit 2021, schrijnend. Nederland loopt sterk achter de klimaatfeiten aan: er wordt geschat dat we uit gaan komen op een emissiereductie van 39 tot 50 procent t.o.v. 1990. Dat is aanzienlijk lager dan de 60 procent waar het kabinet op wil koersen. Nederland heeft de mogelijkheid een voorbeeldland te zijn. De actie moet er nu simpelweg komen, aldus de Jonge Klimaatbeweging.
Klimaatverandering speelt weer hevig in de media. De Financial Times publiceerde vorige week een artikel waarin duidelijk werd dat Nederland het eerste land wordt die de limieten aan economische groei zal voelen. Uit de nieuwe KEV van het Planbureau voor de Leefomgeving blijkt ook dat Nederland haar eigen klimaatdoelen niet gaat halen, ook niet met geagendeerd beleid.
Ons huidige systeem schiet de klimaatdoelen tekort: fossiele brandstoffen blijven koning en emissieloze energiebronnen komen maar langzaam op gang. Voorzitter Aniek Moonen: “Kabinet Rutte IV schreeuwt van de daken dat ze Europees koploper duurzaamheid wil worden. Op de eerste voortgangstoets scoren ze een dikke onvoldoende. De mogelijkheden tot herkansing zijn nu echt zo’n beetje op.”
Visie is niet vies
Voor de aller-, allerlaatste herkansing, moeten er volgens de Jonge Klimaatbeweging een paar structurele veranderingen worden doorgevoerd. Ten eerste, moet het kabinet beginnen bij een duidelijke visie. Hoe ziet het Nederland van de toekomst eruit? In politiek Den Haag is het v-woord vies geworden, maar zonder visie voor ons land gaan we de klimaatdoelen simpelweg niet halen. Met een duidelijk doel kan besluitvorming getoetst worden aan hoe goed het daaraan bijdraagt.
Onder jongeren is een sterke behoefte aan een dergelijke visie, want er speelt veel angst over de toekomst. Door aan te geven waar we naartoe werken biedt de politiek een houvast en daarmee geruststelling. “Het is duidelijk waar de pijnlijke punten zijn: infrastructuur, landbouw en gebouwde omgeving zijn relatief constant gebleven in hun emissies sinds 1990. Het is dus het meest efficiënt om te focussen op deze thema’s.” Aldus voorzitter Aniek Moonen.
De Jonge Klimaatbeweging zelf schreef al een visie op deze, en andere, onderwerpen: de Jonge Klimaatagenda. Deze visie op 2040, geschreven namens één miljoen Nederlandse jongeren, lanceerde ze afgelopen maand. “Laat de visie van toekomstige generaties een wegwijzer zijn,” zegt Moonen.
Overheid, geef je grenzen aan
Er moeten nu echt knopen doorgehakt worden. Aansluitend op onze toekomstvisie moeten we ook gaan kijken naar waar géén plek meer voor is in Nederland. Bedrijven en industrieën die niet mee gaan in de transitie moeten niet langer beschermd worden. De 1 op de 5 bedrijven die volgens de Innovatie Monitor nog geen plannen hebben om klimaatneutraal te worden, zouden niet meer moeten kunnen rekenen op steun van de overheid. Maar ook als bedrijven hun plannen niet daadwerkelijk uitvoeren, moet er een streep getrokken worden. Als je nu nog niet nadenkt over of werkt aan jouw plek in de economie van 2050, verdien je die plek ook niet.
Om een leefbare planeet te houden, moeten we stoppen met vervuilen. Goede stappen worden al gezet: alle auto’s moeten vanaf 2035 verplicht CO2-uitstootvrij zijn, de CV-ketel wordt uitgefaseerd en we zetten milieuzones in in de binnensteden. Om meer meters te maken op de doelen, moeten we niet alleen maar duidelijkheid bieden op wat we meer of anders gaan doen, maar ook wat we gewoon niet meer gaan doen in 2050. Fossiele brandstoffen zijn een duidelijk voorbeeld, maar bijvoorbeeld ook het produceren van spullen die niet gerecycled of gerepareerd kunnen worden. Overheid, durf je grenzen aan te geven.
Omslagfoto van dit bericht door Shirley Brandeis