In New York vond vorige week de VN Waterconferentie plaats. Het was de eerste keer in 50 jaar dat de Verenigde Naties een conferentie organiseren waarin water centraal staat. Dat is broodnodig, want het aantal watergerelateerde rampen neemt wereldwijd in rap tempo toe en de toegang tot schoon en veilig drinkwater neemt juist steeds verder af. ‘Nederland, Waterland’ is misschien wel wereldwijd bekend om haar prachtige waterkering, maar verder zijn we allesbehalve het beste waterkindje van de klas. Dat kan en moet anders, zegt de Jonge Klimaatbeweging.
Van overlast naar schaarste
Water is overal om ons heen en toch is het, zelfs in ons kleine waterlandje, schaars. Het natuurgebied de Veluwe is daar een goed voorbeeld van. Onder dit prachtige stuk natuur ligt namelijk het grootste zoetwaterreservoir van Nederland, dat vele Gelderlanders voorziet van drinkwater.
De waterhuishouding op de Veluwe is echter uit balans. Al decennia verdwijnt er meer water dan dat ervoor terugkomt. We gebruiken het schone grondwater niet alleen als drinkwater, maar ook steeds vaker voor de landbouw en de industrie. Tegelijkertijd wordt de natuur in dit gebied bedreigd door droogte vanwege het verlies van natuurlijke bufferzones, zoals moerassen, en de droge zomers door klimaatverandering.
Wat ook niet helpt is dat we de afgelopen eeuwen er alles aan gedaan om het water in Nederland zo snel mogelijk te laten wegstromen. We hebben onze droge voeten, grote landbouwsector en economische winsten hieraan te danken, maar de tijden zijn veranderd. Om in de toekomst onze natuur en brede welvaart te behouden, moet het roer radicaal om. Het is tijd om niet meer tegen het water te vechten, maar om met het water te leven.
Tijd voor een trendbreuk
We willen water niet langer zien als een vijand die we zo snel mogelijk wegjagen, maar als bondgenoot waarmee we samenwerken. Hiervoor willen we ons water beter leren kennen en bewuster worden van de kwetsbaarheid van water. Want weet jij waar jouw water vandaan komt? Het drinkwater uit de Veluwe is bijvoorbeeld tot wel 20.000 jaar oud. Honderdduizenden Nederlanders zijn afhankelijk van enkel dat Veluwse water.
Deze andere houding tegenover water kunnen we niet alleen leggen op de schouders van individuele burgers. Juist de overheid moet haar verantwoordelijkheid nemen om te zorgen dat we de titel ‘Nederland, Waterland’ blijven verdienen.
De eerste stap is al gezet: ‘water en bodem sturend’ is het nieuwe beleid. Dit houdt in grote lijnen in dat het water niet langer wijkt voor onze wensen, maar dat we rekening houden met de natuurlijke watersystemen en bodemsoorten in ons beleid. Dit zijn mooie doelen, maar de concrete invulling is matig.
De watervisie van jongeren
Het is dus tijd voor een stroomversnelling. In de Jonge Watervisie pleiten één miljoen Nederlandse jongeren daarom voor concreet, toekomstbestendig waterbeleid. Denk aan het verhogen van het grondwaterpeil bij natuurgebieden, het erkennen van water als een basisbehoefte en waterbestendig bouwen in de vorm van drijvende en amfibische huizen. We willen bij het bouwen van nieuwe woningen bijvoorbeeld dat projectontwikkelaars eerst beargumenteren hoe ze woningen waterveilig maken. Het is precies dit soort beleid waarmee we water écht voorop stellen.
De internationale VN Waterconferentie is de aftrap van het gesprek over leven mét het water. De inzet zijn duizenden levens en ontelbare oogsten. De vraag om op te lossen: hoe maken we van de oude vijand een nieuwe bondgenoot? We moeten snel op zoek naar het antwoord, voordat het water ons letterlijk aan de lippen staat.
Maryse Carbo (25, themamanager biodiversiteit en natuur Jonge Klimaatbeweging) en Rafaël Vos (27, themamanager energie en industrie Jonge Klimaatbeweging)
