Het moment is daar: de doorrekeningen van het Ontwerp Klimaatakkoord (OKA). Deze geven een duidelijk signaal: voor een ambitieuzer, innovatief en eerlijker Klimaatakkoord moeten we nog flink aan de bak. Als reactie op de doorrekeningen kwamen Mark Rutte en minister Wiebes al snel met een voorstel voor aanvullende maatregelingen, waaronder een verstandige CO2-heffing. Wat dit precies gaat inhouden, is nog onduidelijk. Ook spraken zij over een nieuwe verdeling van de energierekening tussen burgers en bedrijven. Als Jonge Klimaatbeweging zijn wij positief over dit nieuws, maar wel voorzichtig. Wat deze maatregelen precies gaan inhouden en op welke manier deze vormgegeven zullen worden is nog veelal onduidelijk. Daarom zijn we ook druk in gesprek met de milieuorganisaties (Natuur & Milieu, Greenpeace, Milieudefensie en Natuur- en Milieufederaties) en de vakbond FNV om een geluid te laten horen hoe wij dit voor ons zien.
We wilden in deze update de tijd nemen om het jongerenperspectief op het huidige Klimaatakkoord los te laten. Eerder op 20 december publiceerden wij een artikel waarin wij onze redenen gaven waarom het Ontwerp Klimaatakkoord (OKA) niet ambitieus, efficiënt en baanbrekend genoeg was. Sinds de doorrekeningen van het PBL zijn er nieuwe mogelijkheden ontstaan, maar wat betekent dit voor jongeren en onze positie tegenover het OKA?
Het OKA kan in onze optiek ambitieuzer, voornamelijk bij de industrie en gebouwde omgeving zijn gaten te ontdekken. Voor de industrie ontbreekt het aan een serieus pakket maatregelen om CO2-reductie te bewerkstelligen.
Daarnaast wordt momenteel Carbon Capture and Storage (CCS) in het OKA te weinig begrensd. Dit heeft als risico dat CCS echt duurzame alternatieven in de kan zitten. Het kabinet heeft duidelijk gemaakt te willen werken aan een goede begrenzing op CCS, waardoor er voldoende ruimte zou moeten blijven om de echte transitie te versnellen. Ook hierbij wordt het beleid pas na de verkiezingen ontworpen. Hierdoor blijft het ontbreken aan duidelijkheid op dit gebied.
Wij zien het ontbreken van beleid voor het openbaar vervoer in het OKA als een van de grootste gemiste kansen. Ook uit de doorberekeningen kwam naar voren dat op het gebied van mobiliteit nog veel te halen valt. Daarom is het nog belangrijker dat openbaar vervoer een serieus alternatief voor de auto gaat worden. Wij geloven dat effectieve investeringen nodig zijn om dat doel te bereiken. Daarnaast zal (een vorm van) rekeningrijden bespreekbaar moeten worden.
Voor landbouw is er ongeveer 50% kans dat de doelstellingen gehaald worden. Dit is onvoldoende zekerheid. Op dit moment zijn investeringen voor boeren te hoog en nog niet rendabel genoeg. Daarnaast ontbreekt het aan een visie voor de veestapel. Wij zijn van mening dat dit in de verdere uitwerking van het OKA duidelijk door de politiek moeten worden vormgegeven.
Voor de toekomst van jongeren vinden wij het belangrijk dat hun positie en stem verankerd worden bij het maken van beleid. Wij pleiten er dus voor dat dit meegenomen wordt in de uitwerking van het Klimaatakkoord, hetgeen momenteel niet benoemd wordt in het OKA. Ook wordt er niet verder gekeken naar de lusten en lastenverdeling tussen generaties, maar ligt de focus teveel op huidige generaties en de balans tussen de burger en bedrijven.
Er kan geconcludeerd worden dat met dit plan, het onwaarschijnlijk is dat de doelen die gesteld zijn voor het Klimaatakkoord (49% reductie in 2030) gehaald gaan worden. Het uitstellen van klimaatactie nu zal leiden tot hogere kosten in de toekomst. Dat betekent dat klimaatgerelateerde kosten voor de komende generatie zullen toenemen en dat komende generaties de rekening zullen moeten betalen. Een positieve noot is dat uit een motie over lusten- en lastenverdeling tussen generaties – die afgelopen november is ingediend door D66 en GroenLinks – bijna alle politieke partijen samen met ons deze urgentie voelen om juist de komende generaties als overweging mee te nemen in het maken van klimaatbeleid.
Het is voor ons duidelijk dat er nog genoeg werk aan de winkel is om de gaten en onzekerheden in het OKA te dichten. Toekomstbestendig klimaatbeleid en een eerlijke lusten- en lastenverdeling is noodzakelijk. Wij zien hier genoeg kansen om te benutten. We gaan de komende tijd hard aan de slag om met de Jonge Klimaatagenda in de hand de discussie met overheid en politiek hierover aan te gaan en de visie van jongeren een verankerde plek te geven.